Quy hoạch khu đô thị mới Thủ Thiêm: Văn bản pháp lý chằng chịt

Quy hoạch khu đô thị mới Thủ Thiêm: Văn bản pháp lý chằng chịt

Khu đô thị mới Thủ Thiêm được hình thành với mục tiêu xây dựng một hướng phát triển mới cho TP HCM, bên cạnh khu trung tâm hiện hữu đã quá tải. Sau khi được Chỉnh phủ phê duyệt quy hoạch, UBND TP HCM cùng với các bộ, ngành trung ương tích cực triển khai dự án đầy tiềm năng này. Tuy nhiên, trong quá trình triển khai đã phát sinh nhiều vấn đề, đặc biệt là vấn đề pháp lý.

Từ chủ trương đúng đắn của Chính Phủ...

Ngày 27/5/1996, Chủ tịch UBND TP HCM Võ Viết Thanh ký Tờ trình gửi Thủ tướng Chính phủ xin phê duyệt xây dựng Khu đô thị mới Thủ Thiêm có diện tích 770 ha và khu tái định cư (giáp ranh phạm vi lập quy hoạch) 160 ha. Trên cơ sở đó, ngày 4/6/1996 Thủ tướng Chính phủ Võ Văn Kiệt ký Quyết định số 367/TTg (gọi tắt là Quyết định 367) phê duyệt quy hoạch xây dựng Khu đô thị mới Thủ Thiêm với diện tích 930 ha. Trong đó, khu đô thị mới là 770 ha, khu tái định cư 160 ha kèm theo bản đồ quy hoạch 1/5000.

Đến ngày 14/10/1997, kiến trúc sư trưởng TP HCM có quyết định phê duyệt quy hoạch chi tiết sử dụng đất tỷ lệ 1/2000 khu tái định cư 42 ha thuộc phường Bình Khánh, quận 2, giáp ranh phía Đông Khu đô thị mới Thủ Thiêm. Đây được xem là văn bản pháp lý đầu tiên của Thành phố liên quan đến diện tích tái định cư cho Khu đô thị mới Thủ Thiêm.

Tiếp đến, ngày 16/9/1998, Quyết định số 13585/KTST-QH của Kiến trúc sư trưởng thành phố phê duyệt quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/2000 Khu đô thị mới Thủ Thiêm. Văn bản này xác định tổng diện tích khu vực quy hoạch là 748 ha, giảm 22 ha so với diện tích theo Quyết định 367 của Thủ tướng Chính phủ (770 ha); trong đó, diện tích đất là 618 ha, diện tích mặt nước là 130 ha.

Diện tích quy hoạch Khu đô thị mới Thủ Thiêm thay đổi qua từng văn bản pháp lý

Ngày 4/1/2002, ông Lê Thanh Hải, Chủ tịch UBND TP HCM ký công văn số 70/UB-TH gửi Thủ tướng Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định thu hồi toàn bộ diện tích đất của Khu đô thị mới Thủ Thiêm theo Quyết định 367 của Thủ tướng Chính phủ với diện tích 930 ha, giao cho UBND thành phố quản lý để có cơ sở đền bù, giải toả, giải phóng mặt bằng. Ngày 22/2/2002, Thủ tướng Chính phủ đã ký quyết định chấp thuận kiến nghị trên tại văn bản số 190/CP-NN.

...đến “rừng” văn bản “tiền hậu bất nhất” sau này

Đến ngày 6/3/2002, UBND TP HCM có Văn bản số 718/UB-ĐT giao UBND quận 2 xác định rõ địa điểm, diện tích và ranh giới giao đất 930 ha (bao gồm 770 ha xây dựng Khu đô thị mới Thủ Thiêm và 160 ha tái định cư). Đồng thời, chỉ đạo UBND quận 2 nếu thiếu đất thì cho phép điều chỉnh diện tích đất các dự án trên địa bàn quận 2 để đảm bảo đủ diện tích. Chính văn bản này đã gián tiếp thừa nhận tình trạng sai sót trong kiểm kê thực địa. Nói cách khác, thành phố đã “bật đèn xanh” cho UBND quận 2 lấy đất chỗ này bù chỗ khác, miễn sao đủ diện tích quy hoạch theo Quyết định 367 của Thủ tướng Chính phủ.

Thể hiện rõ hơn điều này, ngày 22/3/2002, Văn phòng UBND TP HCM có thông báo số 77/TB-VP truyền đạt kết luận của ông Lê Thanh Hải, Chủ tịch UBND thành phố về triển khai điều chỉnh quy hoạch chi tiết Khu đô thị mới Thủ Thiêm.

Trong văn bản này, ông Lê Thanh Hải giao kiến trúc sư trưởng thành phố và Giám đốc Sở Địa chính - Nhà đất cắm mốc giao đủ 770 ha đất của Khu trung tâm đô thị mới Thủ Thiêm theo giải pháp bổ sung diện tích khu tái định cư Bình Khánh. Đồng thời, rà soát lại quỹ đất trên địa bàn Quận 2 đề xuất phạm vi giao đủ 160 ha đất để xây dựng khu tái định cư, tính đến việc thu hồi đất của các dự án chậm triển khai.

Cho đến nay công tác giải phóng mặt bằng vẫn chưa thực hiện xong do cả "rừng" văn bản pháp lý chồng chéo

Thông báo số 78/TB-VP ngày 22/3/2002 của Văn phòng UBND thành phố; trong đó ông Lê Thanh Hải, Chủ tịch UBND thành phố yêu cầu phải đảm bảo đủ 160 ha tái định cư. Thông báo này nhấn mạnh không nhất thiết lấy đất tại một địa điểm, có thể bố trí từ 3-4 địa điểm trên địa bàn quận 2.

Như vậy, bằng 2 Thông báo 77/TB-VP và 78/TB-VP kể trên, UBND TP HCM đã cắt diện tích khu tái định cư Bình Khánh (trong tổng số 160 ha) vào Khu trung tâm đô thị mới Thủ Thiêm. Điều này dẫn đến hàng loạt phát sinh, tranh chấp, khiếu nại về sau giữa người dân, tổ chức có đất bị thu hồi vừa liên quan đến ranh giới quy hoạch đối với việc xây dựng Khu trung tâm đô thị mới Thủ Thiêm và khu tái định cư.

Xuất hiện nhiều sai lệch so với quy hoạch ban đầu

Ngày 3/5/2002, Sở Địa chính - Nhà đất TP HCM có công văn số 4945/CV-GTĐ gửi UBND thành phố xác định vị trí, ranh giới và diện tích quy hoạch Khu đô thị mới Thủ Thiêm. Diện tích toàn khu đo được là 787,63 ha (gồm 128,48 ha mặt nước sông Sài Gòn và 659,15 ha đất). Diện tích này trừ đi diện tích đất đã được cấp cho 6 đơn vị, còn lại 621,43 ha. Như vậy, so với diện tích Thủ tướng Chính phủ phê duyệt quy hoạch 930 ha (bao gồm 770 ha Khu đô thị mới Thủ Thiêm và 160 ha tái định cư), diện tích đo thực tế nhỏ hơn rất nhiều.

Trong diễn biến tiếp theo, ngày 10/5/2002, UBND thành phố ban hành Quyết định 199/QĐ-UB về thu hồi và giao đất xây dựng quy hoạch Khu đô thị mới Thủ Thiêm với diện tích 621,43 ha nằm trong khu vực quy hoạch tại phường Bình Khánh, Anh Khánh, Bình An, An Lợi Đông và Thủ Thiêm. Quyết định này cũng nói rõ phương án bồi thường, giải phóng mặt bằng, thu hồi hoặc chỉnh lý biến động trên các giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đã cấp cho các hộ dân trong khu vực.

Ngày 10/9/2003, UBND TP HCM có Tờ trình số 4463/UB-ĐT gửi Thủ tướng Chính phủ kiến nghị chỉ định đơn vị tư vấn làm chính thức thiết kế quy hoạch chi tiết 1/2000 Khu trung tâm đô thị mới Thủ Thiêm. Căn cứ vào Tờ trình này, ngày 24/11/2003 Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng ký Công văn số 1642/CP-CN cho phép thành phố điều chỉnh quy hoạch chung tỷ lệ 1/5000 Khu trung tâm đô thị mới Thủ Thiêm để phù hợp với tình hình thực tế và phù hợp với điều chỉnh quy hoạch chung TP HCM đến năm 2020 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Trong quá trình thực hiện, UBND TP HCM phải báo cáo Thủ tướng Chính phủ.

Theo chủ trương này, ngày 5/4/2004, UBND TP HCM ban hành Quyết định số 81/2004/QĐ-UB phê duyệt nhiệm vụ thiết kế đồ án điều chỉnh quy hoạch chung 1/5000, quy hoạch chi tiết 1/2000 Khu trung tâm đô thị mới Thủ Thiêm. Ngày 27/12/2005, UBND TP HCM chính thức ban hành Quyết định số 6565/QĐ-UBND phê duyệt điều chỉnh quy hoạch chung xây dựng tỷ lệ 1/5000 và quy hoạch chi tiết Khu trung tâm Khu đô thị mới Thủ Thiêm tỷ lệ 1/2000.

Hơn 100 hộ dân khiếu kiện nhiều năm liền vì cho rằng nhà đất của mình không nằm trong quy hoạch ban đầu

Phạm vi Khu trung tâm Khu đô thị mới Thủ Thiêm đã bị thay đổi là toàn bộ đất tự nhiên của các phường An Khánh, Thủ Thiêm, An Lợi Đông và một phần phường Bình An, Bình Khánh thuộc quận 2 với diện tích 657 ha (không tính diện tích mặt nước sông Sài Gòn) và 80 ha Khu đô thị chỉnh trang không thuộc ranh giới Khu đô thị mới Thủ Thiêm. Như vậy, UBND thành phố đã áp dụng triển khai dự án theo thay đổi quy hoạch này cho đến tận hôm nay.

Năm 2007, do tính phức tạp trong công tác di dời và giải tỏa mặt bằng, ông Nguyễn Hữu Tín, Phó Chủ tịch UBND Thành phố đã ký Quyết định số 2466/QĐ-UBND ngày 5/6/2007, tách bồi thường, giải phóng mặt bằng và tái định cư thành dự án riêng. Theo văn bản này, tổng diện tích đất thu hồi là 772,3 ha với tổng số 10.406 hộ gia đình và 47 cơ quan đơn vị, trụ sở hành chính, 14 trường học, cơ sở tôn giáo, tín ngưỡng.

Trong khi đó, đối với khu đất nằm ngoài ranh dự án Khu trung tâm đô thị mới Thủ Thiêm, ngày 17/1/2008 UBND Thành phố Hồ Chí Minh ban hành Quyết định 222/QĐ-UBND phê duyệt nhiệm vụ quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/2000 để làm Khu đô thị chỉnh trang kế cận Khu đô thị mới Thủ Thiêm với diện tích gần 336 ha, bao gồm 80 ha chỉnh trang đô thị.

Như vậy, cho đến hiện tại, quy hoạch Khu đô thị mới Thủ Thiêm đã có quá nhiều sai lệch so với Quyết định số 367/TTg ngày 4/6/1996 của Thủ tướng Chính phủ Võ Văn Kiệt. Cần điều tra làm rõ những khúc mắc, sai phạm và tìm hướng giải quyết cho dự án có quy hoạch rất phức tạp này.

Thời Báo Kinh Doanh